Termin na zgłoszenie roszczenia z tytułu wypadku przy pracy wynosi trzy lata od daty wypadku. W ten sposób pracownicy zamieszkali w Wielkiej Brytanii, którzy odnieśli obrażenia w wyniku wypadku przy pracy, mają prawo ubiegać się o odszkodowanie za wypadek przy pracy, jeśli uczynią to w ciągu trzech lat od daty wypadku. renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie odszkodowania – świadczeniu przysługującym poszkodowanemu w wyniku wypadku przy pracy zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecz - nym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych6 . Na podstawie analizy obowiązujących regulacji prawnych, orzecznictwa, doświadczeń w obsłudze przez Oprócz jednorazowego odszkodowania, jakie pracownik może dochodzić od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i od pracodawcy, z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych przysługuje także szereg innych świadczeń, takich jak m.in. : zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, czy też renta z tytułu 114 231 zł - jeżeli do odszkodowania z tytułu wypadku w pracy jest uprawnionych równocześnie co najmniej dwoje dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (odszkodowanie będzie zwiększane Ubezpieczenie OC pracodawcy obejmuje odpowiedzialność cywilną przedsiębiorcy (pracodawcy) za szkody osobowe (śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia) wynikające z wypadku przy pracy. . Porady Życie zawodowe Wypadek przy pracy a odszkodowanie | 4 min czytania | 4 min czytania Wypadek przy pracy – skutkujący trwałym lub długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu pracownika - upoważnia do otrzymania odszkodowania. Jednorazową rekompensatę można dostać po wydaniu przez ZUS odpowiedniej decyzji. Świadczenie wypłaca ZUS. Jeśli wypadek został spowodowany złymi warunkami pracy lub poszkodowanemu brakuje środków na leczenie, to odszkodowanie powinien wypłacić również pracodawca. Co kwalifikuje się jako wypadek przy pracy? Jeżeli pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu lub stracił życie na skutek wykonywania obowiązków służbowych (również bez wyraźnego polecenia przełożonego), uznaje się to za wypadek przy pracy. Incydent może mieć miejsce w pracy lub w drodze z domu do pracy i odwrotnie. Rozróżnia się wypadki w pracy: śmiertelne – gdy zgon następuje w miejscu pracy lub pracownik traci życie w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku podczas pracy; o charakterze ciężkim – na skutek wypadku osoba zatrudniona traci zdolność do wykonywania pracy i/lub organizm zostaje trwale lub długotrwale uszkodzony, np. przez utratę wzroku, zaburzenie podstawowych funkcji życiowych; lekkie – pracownik wraca do zdrowia w ciągu 28 dni; zbiorowe – gdy na skutek wypadku ucierpiały minimum dwie osoby. Za wypadek przy pracy nie zostanie uznana sytuacja, gdy pracownik zajmuje się prywatnymi sprawami w czasie swojej zmiany pracowniczej. Jakie zdarzenia kwalifikują się jako wypadek przy pracy? Kto otrzyma odszkodowanie? Za wypadek w pracy odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu pracownikowi, który na skutek wykonywania pracy i działania czynników zewnętrznych, doznał stałej bądź długotrwałej utraty zdrowia lub życia. Za stały uszczerbek na zdrowiu uznaje się uszkodzenia i upośledzenia organizmu, które nie mają szansy poprawy, np. oszpecenie ciała, utrata kończyn. Długotrwała utrata zdrowia to naruszenie zdolności organizmu na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jednak możliwa jest poprawa stanu zdrowia poszkodowanego. Jak starać się o odszkodowanie? Jednorazowe odszkodowanie można otrzymać po zakończeniu procesu leczenia i rehabilitacji. Lekarz orzecznik lub komisja lekarska powołana przez ZUS ocenia stopień poszkodowania pracownika i związku wypadku z wykonywaną pracą. W ciągu 14 dni ZUS wydaje decyzję o możliwości otrzymania odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy. Odszkodowanie za wypadek w pracy – jak je uzyskać? Kto wypłaca odszkodowanie? Rekompensata za trwałą lub długotrwałą utratę zdrowia wypłacana jest przez ZUS. Pracownik może starać się również o odszkodowanie u swojego pracodawcy, gdy: wypadek nastąpił z winy szefa – np. w zakładzie pracy nie przestrzegano przepisów BHP; świadczenie wypłacane przez ZUS nie pokrywa w pełni kosztów leczenia; podczas wypadku mienie pracownika uległo uszkodzeniu lub zniszczeniu – pracodawca ma obowiązek opłacić straty osoby zatrudnionej, które zostały poniesione podczas pożaru zakładu pracy. Jakie inne świadczenia przysługują pracownikowi? Pracownicy, u których stwierdzono trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, mogą otrzymać również: zasiłek chorobowy; świadczenie rehabilitacyjne; rentę z tytułu niezdolności do pracy; dodatek pielęgnacyjny – gdy pracownik podlega rencie z tytułu utraty zdolności do pracy; środki na pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego, szczepień ochronnych oraz zakupu sprzętu ortopedycznego. Zasiłek chorobowy a wypadek przy pracy Jeśli w Twoim miejscu pracy doszło do wypadku, warto zgłosić to do pracodawcy bądź organu nadzorczego w celu otrzymania odszkodowania. W tym artykule dowiesz się, czy należy Ci się zadośćuczynienie za wypadek przy pracy i jak się o nie ubiegać. Co uznaje się za wypadek przy pracy? Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, w wyniku którego pracownik wykonujący obowiązki służbowe doznał szkody na zdrowiu. Terminem wypadku przy pracy określa się wszystkie incydenty wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz bądź śmierć. Za wypadek przy pracy uznaje się: incydenty, do których dochodzi w trakcie wykonywania pracy, szkolenia bądź w czasie podróży służbowej zajścia mające miejsce w czasie realizacji zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe niefortunne zdarzenia, podczas których pracownik wykonywał polecenia przełożonych wypadki w trakcie wykonywania czynności na rzecz pracodawcy (również te, w których nie było odgórnego polecenia). Wypadkami przy pracy są również incydenty pozornie niezwiązane z powszechnie rozumianym terminem pracy. Należą do nich m. in. kolizje, do których dochodzi podczas zawodowego uprawiania sportu, pełnienia mandatu posła lub senatora, odbywania stażu oraz podczas wykonywania czynności duchownych. Jak ubiegać się o zadośćuczynienie z tytułu wypadku przy pracy? Zadośćuczynienie z tytułu wypadku obowiązuje zarówno przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy o pracę, jaki i również przy umowach o świadczenie usług, zlecenie, agencyjnych oraz w trakcie odbywania stażu. Poszkodowany pracownik powinien za pośrednictwem pracodawcy zgłosić wypadek do ZUS-u bądź innego organu nadzorczego. W dokumentach dołączonych do wniosku powinny znajdować się protokół wypadku, zaświadczenie o stanie zdrowia (OL-9) oraz ewentualna dokumentacja medyczna bądź prawomocny wyrok sądu. Jakie świadczenia można otrzymać z tytułu wypadku w miejscu pracy? W zależności od rodzaju i charakteru wypadku świadczenia związane z rekompensatą finansową mogą przybierać różne formy. Do podstawowych odszkodowań za wypadek przy pracy należą: świadczenie rehabilitacyjne zasiłek chorobowy zasiłek wyrównawczy jednorazowe odszkodowanie od ZUS-u renta z tytułu niezdolności do pracy odszkodowanie od pracodawcy. Oprócz osoby poszkodowanej, o zadośćuczynienie z tytułu wypadku może również ubiegać się rodzina pracownika, który poniósł śmierć podczas pełnienia obowiązków służbowych. W tym przypadku najbliżsi ofiary mogą otrzymać jednorazowe odszkodowanie od ZUS-u, rentę rodzinną bądź dodatek do renty rodzinnej. Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 18 grudnia 2013 r. (III APa 9/13). Powód w okresie od 3 marca 2008 r. do 31 grudnia 2010 r. był zatrudniony na stanowisku elektromonter, pomocnik operatora otaczarni. 13 kwietnia 2010 r. uległ wypadkowi przy pracy, na skutek którego doznał obrażeń ciała. 10 maja 2010 r. pracodawca zatwierdził protokół powypadkowy, w którym to zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy. Po wypadku poszkodowany leczył się w szpitalu. Postępowanie karne prowadzone przez prokuraturę rejonową zostało umorzone wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego. Czytaj także: Alkohol nie przekreśli prawa do odszkodowania Od 13 kwietnia do 11 października 2010 r. pracownik pobierał zasiłek chorobowy, a od 12 października 2010 r. do 6 października 2011 r. – świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100 proc. wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego. 5 września 2011 r. powód wystąpił do ZUS z wnioskiem o przyznanie renty. Orzeczeniem z 30 września 2011 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że powód jest całkowicie niezdolny do pracy, a ta niezdolność pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. W konsekwencji powód uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Jako podstawę faktyczną swojego żądania powód wskazał, że 13 kwietnia 2010 r. uległ wypadkowi przy pracy, który rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą pracodawcy na gruncie art. 435 kodeksu cywilnego. Dochodził od pracodawcy i jego ubezpieczyciela roszczeń uzupełniających opartych na art. 444 § 1 i § 2 oraz art. 445 § 1 – tj. zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i odszkodowania, które obejmowało zwrot kosztów związanych z: - dojazdami jego i jego rodziny do szpitali oraz do lekarza ortopedy, - opieką nad nim, - zakupem niezbędnych lekarstw, środków przeciwbólowych oraz środków opatrunkowych, a także renty w wysokości 300 zł miesięcznie (poczynając od maja 2010 r.) z tytułu zwiększonych wydatków związanych z leczeniem oraz renty w kwocie 1350 zł miesięcznie (poczynając od listopada 2011 r.) z tytułu zwiększonych potrzeb opiekuńczych. Powód domagał się ponadto ustalenia, że pozwani będą ponosić odpowiedzialność za skutki wypadku przy pracy, jakie mogą wystąpić u niego w przyszłości. Sąd okręgowy wziął pod uwagę, że katalog świadczeń przysługujących pracownikowi z tytułu wypadku przy pracy został określony w art. 6 ust. 1 ustawy wypadkowej. Z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje mu jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu doznanego na skutek zdarzenia (art. 11 i art. 12 przywołanej ustawy). Pracownik poszkodowany na skutek wypadku przy pracy jest uprawniony do dochodzenia roszczeń uzupełniających na podstawie przepisów prawa cywilnego, w zakresie szkód niepokrytych odszkodowaniem z ustawy wypadkowej (wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 1998 r., II UKN 273/98). Przy określaniu wysokości odszkodowania z art. 444 § 1 oraz renty z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej i zwiększonych potrzeb z art. 444 § 2 musi być brana pod uwagę wysokość jednorazowego odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu uzyskanego z ZUS. Kwotę tego odszkodowania trzeba również uwzględnić przy określaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego z art. 445 (wyrok SN z 11 stycznia 2000 r., II UKN 258/99). W tym kontekście sąd okręgowy uznał, że powód nie może skutecznie dochodzić roszczeń uzupełniających na podstawie przepisów przed wyczerpaniem trybu postępowania o jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego. Sąd apelacyjny podzielił pogląd sądu okręgowego. Komentarz eksperta Elżbieta Smirnow, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy W praktyce pracownicy, którzy doznali szkód w wyniku wypadku przy pracy, często dochodzą odszkodowań i renty z pominięciem świadczeń i trybu ich dochodzenia z ustawy wypadkowej, kierując żądania bezpośrednio do pracodawcy na mocy przepisów ogólnych prawa cywilnego. Oczywiście poszkodowany ma prawo dochodzić roszczeń na podstawie przepisów prawa cywilnego, ale roszczenia te mają charakter uzupełniający. Oznacza to, że roszczeń uzupełniających nie można dochodzić przeciwko pracodawcy na podstawie przepisów prawa cywilnego przed wyczerpaniem trybu postępowania o jednorazowe odszkodowanie z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Przedmiotowy wyrok potwierdza powyższe i wpisuje się w ugruntowaną linię orzeczniczą, że pracownik nie może dochodzić odszkodowania i renty uzupełniającej przed rozpoznaniem jego roszczeń o świadczenia przysługujące na podstawie przepisów ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (wyrok SN z 29 lipca 1998 r., II UKN 155/98). Bez rozpoznania roszczeń przez organ rentowy rozstrzyganie o odpowiedzialności uzupełniającej jest przedwczesne z uwagi na brak informacji w zakresie szkód niepokrytych odszkodowaniem z ustawy wypadkowej. Co istotne, dochodząc roszczeń uzupełniających z tytułu wypadku przy pracy (opartych na przepisach prawa cywilnego – art. 415, art. 444 czy art. 445 pracownik nie może powołać się w postępowaniu sądowym jedynie na sam wypadek stwierdzony protokołem powypadkowym. Musi on wykazać przesłanki prawne odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy, tj.: 1) ciążącą na pracodawcy odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego, 2) poniesioną szkodę (uszczerbek na zdrowiu), 3) związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy a powstaniem szkody. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Określone zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy jedynie wówczas, gdy spełnia równocześnie wszystkie cztery warunki podane definicji. Rodzaje wypadków przy pracy Wypadek śmiertelnyZgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( nr167 z 2009 r., poz. 1322)- za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie 6 miesięcy od zdarzenia. Ciężki wypadekZgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( nr 167 z 2009 r., poz. 1322)- za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Zbiorowy wypadekZgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( nr 167 z 2009r., poz. 1322) – za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. Pamiętaj, należy Ci się odszkodowanie za wypadek w pracy, jak i w drodze do niej! W razie zaistnienia wypadku przy pracy pracodawca może być zobowiązany do zapłaty pracownikowi dodatkowego odszkodowania. Zasady tej odpowiedzialności odszkodowawczej określają przepisy kodeksu cywilnego. Natomiast jej celem jest wyrównanie szkody i krzywdy, jaką poniósł pracownik w wyniku wypadku przy pracy, i która w całości nie została pokryta z ubezpieczenia wypadkowego wypłacanego przez ZUS. Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy i doznał szkody w postaci uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia, może żądać od swego pracodawcy świadczeń odszkodowawczych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Zasadnicze znaczenie mają tu przepisy określające odpowiedzialności za czyn niedozwolony (art. 415 i nast. Szczególnie zaś istotny jest tu przepis art. 444 § 1 i 2 według którego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą - także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli zaś poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Na dopuszczalność dochodzenia takich roszczeń uzupełniających w stosunku do świadczeń wynikających z ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( Nr 199, poz. 1673 z wskazywał wielokrotnie Sąd Najwyższy, podnosząc, że dopuszczalne jest dochodzenie przez pracownika od pracodawcy roszczeń uzupełniających z tytułu wypadków przy pracy, opartych na przepisach prawa cywilnego (art. 415, 444 i 445 Wynika to z faktu, że ww. ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń w możliwości dochodzenia od pracodawcy roszczeń odszkodowawczych, w przypadku gdy szkoda doznana przez pracownika w wyniku wypadku przy pracy nie została w całości pokryta przez uzupełniające W orzecznictwie sądowym podnosi się, że możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od pracodawcy ma charakter uzupełniający. A zatem pracownik może skutecznie wystąpić przeciwko pracodawcy dopiero po uzyskaniu świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego wypłacanego przez ZUS. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 29 lipca 1998 r., sygn. akt II UKN 155/98, stwierdzając jednoznacznie, że cywilnoprawna odpowiedzialność pracodawcy za skutki wypadku przy pracy ma charakter uzupełniający. Pracownik nie może dochodzić odszkodowania i renty na podstawie art. 444 przed rozpoznaniem jego roszczeń o świadczenia przysługujące na podstawie przepisów ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( z 1983 r. Nr 30, poz. 144 z Teza ta zachowała swoją aktualność także i na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. A zatem dopiero po rozpoznaniu prawa pracownika do jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub renty wypadkowej na podstawie przepisów ww. ustawy może on dochodzić od pracodawcy odszkodowania lub renty. Jest to uzasadnione tym, że świadczenia z ustawy wypadkowej są limitowane co do wysokości, zaś odpowiedzialność cywilnoprawna pracodawcy ma charakter uzupełniający. Uzasadnia ją ustalenie, że świadczenia z ustawy wypadkowej nie rekompensują w całości poniesionych przez poszkodowanego pracownika strat na osobie, a nadto, że istnieje cywilnoprawna podstawa odpowiedzialności pracodawcy. Pracownik nie może więc dochodzić odszkodowania i renty na podstawie przepisów kodeksu cywilnego zanim nie zostaną rozpoznane jego roszczenia o te świadczenia na podstawie przepisów ww. ustawy wypadkowej. Natomiast w razie wystąpienia z takim roszczeniem należałoby uznać je za przedwczesne, co skutkowałoby oddaleniem jego powództwa. Przykład: Jan Z. pracował w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego w spółce X. Podczas pracy, gdy obserwował załadunek samochodu za pomocą dźwigu, zerwała się lina zabezpieczająca pustaki i dwa z nich spadły na niego. Jak się bowiem okazało ładunek ten nie był odpowiednio zabezpieczony przez przygotowujących go pracowników spółki X. Wskutek wypadku Jan Z. doznał poważnych obrażeń głowy i rąk oraz przeszedł długi procesu leczenia i ostatecznie nie odzyskał zdolności do pracy. Dlatego też wystąpił z pozwem wobec spółki X, dochodząc zasądzenia na jego rzecz odszkodowania w kwocie 8000 zł. Spółka X podniosła, że roszczenie to jest przedwczesne, bowiem Jan Z. nie wystąpił jeszcze o jednorazowe odszkodowanie lub rentę do ZUS. Sąd uwzględnił argumenty spółki X i oddalił powództwo Jana Z. jako przedwczesne. Oddalenie powództwa jako przedwczesnego nie zamyka pracownikowi drogi sądowej do późniejszego dochodzenia roszczeń uzupełniających - po uzyskaniu jednorazowego odszkodowania lub renty z ubezpieczenia wypadkowego. Nie będzie bowiem zachodzić w tym przypadku powaga rzeczy dochodzenia odszkodowania Pracownik, występując przeciwko pracodawcy z roszczeniem odszkodowawczym z powodu szkody doznanej wskutek niezapewnienia bezpiecznych warunków pracy, nie może w postępowaniu sądowym powołać się jedynie na fakt zaistnienia wypadku przy pracy, który stwierdzony został protokołem powypadkowym. Musi bowiem wykazać ciążącą na pracodawcy odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego, poniesioną szkodę (zwykle jest to uszczerbek na zdrowiu) oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy a powstaniem szkody. Wynika to z faktu, że to na pracowniku spoczywa w tym zakresie ciężar dowodu (art. 6 Kodeks cywilny określa jako podstawową zasadę odpowiedzialności na zasadzie winy. Opiera się ona na treści art. 415 w myśl którego - kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę, jest zobowiązany do jej naprawienia. Winą pracodawcy będzie przede wszystkim zaniedbanie obowiązków związanych z zapewnieniem pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Istotne jest przy tym, że pracodawca odpowiada nie tylko za naruszenie przepisów bhp, ale także za złamanie ogólnych zasad bhp, wynikających z doświadczenia życiowego czy reguł bezpiecznego wykonywania określonego rodzaju pracy. Pracodawca odpowiada także za naruszenie zasad współżycia społecznego (np. uczciwego postępowania czy dobrych obyczajów oraz lojalności lub przyzwoitości, lojalności wobec pracownika). Naruszenie zasad współżycia społecznego stanowi bowiem czyn niedozwolony. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 11 czerwca 2003 r., sygn. akt I PK 273/02. Pracodawca ma obowiązek dostarczenia pracownikom bezpiecznych narzędzi pracy oraz pomieszczeń i budynków, w których jest świadczona praca. Oznacza to, że odpowiedzialność pracodawcy obejmuje także sytuacje, gdy nie zapewnione zostały bezpieczne warunki użytkowania pomieszczeń lub budynków, w których świadczona jest praca. Wskazuje na to wyraźnie art. 214 § 2 w myśl którego pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Dalsze sprecyzowanie tego obowiązku zawierają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ( z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z Przy czym wadliwość tych pomieszczeń lub obiektów spowodowana przez ich konstruktorów czy wykonawcę nie zwalnia korzystającego z nich pracodawcy z odpowiedzialności za należyty stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Istotne jest także, że generalny obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków pracy ma charakter bezwzględny, a jego realizacja nie jest uzależniona od możliwości finansowych czy organizacyjnych na zasadzie ryzyka Odpowiedzialność pracodawcy może być też ukształtowana na zasadzie ryzyka. Wynika to z art. 435 w myśl którego prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego zakładu, chyba że szkoda powstała wskutek siły wyższej lub wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi on odpowiedzialności. Stanowi to zaostrzenie zasad odpowiedzialności. Przepis ten będzie miał zastosowanie przede wszystkim do takich pracodawców, jak: zakłady energetyczne, transportowe, budowlane, kopalnie, huty itp. Tego rodzaju pracodawcy wykorzystują bowiem w swoim interesie siły przyrody z założenia stanowiące zwiększone zagrożenie. Warto przy tym podkreślić, że w procesie o odszkodowanie od pracodawcy, którego odpowiedzialność jako prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch siłami przyrody oparta jest na zasadzie ryzyka (art. 435 § 1 zbędne jest ustalanie, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbanie w zakresie obowiązków dotyczących stworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 14 lutego 2002 r., sygn. akt I PKN 853/00. Nie ma zatem znaczenia, czy można przypisać pracodawcy winę, gdyż jego wina lub jej brak nie jest w tym przypadku przesłanką odpowiedzialności. Okolicznościami, które mogą wyłączyć odpowiedzialność pracodawcy, są: siła wyższa, wyłączna wina poszkodowanego pracownika lub osoby trzeciej, za którą pracodawca nie odpowiada. Poprzez siłę wyższą należy tu rozumieć zdarzenie wyjątkowe, nadzwyczajne, którego zajście jest niemożliwe do przewidzenia i zapobieżenia. Przykładowo może to być pożar, uderzenie pioruna, powódź, wojna lub zamieszki wewnętrzne. Przy czym siła wyższa, mogąca obalić domniemanie przyczynowości ruchu przedsiębiorstwa dla szkody, musi występować jako przyczyna wyłączna, zewnętrzna, nadzwyczajna, co więcej - gwałtowna, nieprzewidywalna i nieuchronna. Wyłącza wina poszkodowanego jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność pracodawcy musi być interpretowana ściśle. A zatem nie zachodzi ona w sytuacji, gdy oprócz winy pracownika zaistniały jeszcze jakiekolwiek inne przyczyny wystąpienia wypadku. Gdyż wyłączna wina w spowodowaniu szkody, przewidziana w art. 435 § 1 występuje tylko wtedy, gdy zawinione działanie poszkodowanego było jedyną przyczyną wypadku. Przy czym o wykluczeniu odpowiedzialności pracodawcy - na podstawie art. 435 § 1 - za szkody z wypadku przy pracy nie pokryte świadczeniami z ustawy wypadkowej nie decyduje rodzaj czy stopień winy poszkodowanego, tylko jej wyłączność w spowodowaniu szkody. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 4 czerwca 1997 r., sygn. akt II UKN 158/97. Przykład: Adam F. był zatrudniony jako szlifierz w fabryce X. 2 października 2006 r., po rozpoczęciu pracy na szlifierce, w celu ułatwienia sobie manewrów zdjął osłonę i bez wymaganej pomocy drugiego pracownika sam rozpoczął szlifowanie metalu. W pewnym momencie jego dłoń została wciągnięta przez maszynę. W wyniku tego wypadku został on pozbawiony kciuka lewej dłoni. Adam F. - po uzyskaniu jednorazowego odszkodowania z ZUS - wystąpił z pozwem przeciwko pracodawcy, wnosząc o zasądzenie zadośćuczynienia. Sąd oddalił jego powództwo, uznając, że do wypadku doszło wyłącznie z winy Adama F. Okolicznością wyłączającą odpowiedzialność pracodawcy jest także powstanie wypadku wskutek działania osoby trzeciej, za którą pracodawca nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Chodzi tu o osoby, z którymi pracodawcę nie łączy żaden stosunek prawny związany z ruchem przedsiębiorstwa. Przykładowo, mogą to być przypadkowi przechodnie czy potencjalni klienci pracodawcy. Jednakże wyłączenie odpowiedzialności przedsiębiorstwa z uwagi na przewidzianą w art. 435 wyłączną winę osoby trzeciej wymaga identyfikacji tej osoby. Zwracał na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 8 listopada 1988 r., sygn. akt II CR 315/ prawna: - ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny ( z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Składka zdrowotna przedsiębiorców po zmianie przepisów od 2022 r. (PDF)

odszkodowanie od pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy